Na ile starcza ta butla?

Jednym z najczęściej zadawanych pytań przez osoby nienurkujące jest „A na ile Ci starcza ta butla z tlenem?”.
Kwestię samego tlenu fajnie wyjaśniła Żaba we wpisie Czy płetwonurek ma w butli tlen?.
Pozostała zatem pierwsza część pytania – na ile to stacza?

Odpowiedź brzmi „to zależy” :), a zależy od kilku czynników:

• Pojemność butli. Jasna sprawa.
• Ciśnienie w butli. Mnożąc ciśnienie i pojemność dostajemy ilość gazu w butli.
• Głębokość, na jakiej oddychamy. Każde 10 m słupa wody to wzrost ciśnienia otoczenia o 1 bar.
• Powierzchniowe zużycie powietrza. (tzw. SAC – ang. Surface Air Consumption) liczone w litrach na minutę. Jest to cecha indywidualna każdego nurka. Co więcej, na zużycie gazu wpływają takie czynniki jak wysiłek fizyczny czy stres.

Przykład

Załóżmy, że mamy butlę o pojemności 12 litrów nabitą do 200 bar. Nurkujemy na głębokość 20 metrów, a oddychając na powierzchni zużywamy 20 litrów gazu na minutę.

Najpierw policzmy ilość dostępnego gazu.

12 l * 200 bar = 2400 l

Automat oddechowy podaje gaz pod ciśnieniem otoczenia, czyli pod takim, jakie panuje na danej głębokości. Ciśnienie atmosferyczne to ok. 1 bar. 20 m słupa wody wywiera ciśnienie 2 barów.

1 bar + 2 bary = 3 bary

Mnożąc zużycie powierzchniowe i ciśnienie otoczenia otrzymamy zużycie gazu na danej głębokości.

20 l/min * 3 bary = 60 l/min

Ostatnią rzeczą jest policzenie czasu, w którym zużyjemy cały dostępny gaz.

2400 l / 60 l/min = 40 min

Powyższe obliczenia nie uwzględniają m.in. zmian głębokości i rezerwy na bezpiecznie wynurzenie z partnerem przy zwiększonym użyciu gazu, ale nie to jest ich celem. Służą one pokazaniu, jak oszacować, „Na ile starcza ta butla?”.  🙂